ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 15 Ιουνίου 1983, συγκροτείται από τις Microsoft, Spectravideo και δεκατέσσερις κατασκευαστές υπολογιστών από την Ιαπωνία το πρότυπο Microsoft eXtended BASIC, ή αλλιώς MSX. Μία τυπική σύνθεση για βασικούς 8bit home computers, βασισμένη στον επεξεργαστή Ζ80, το κύκλωμα γραφικών του ΤΙ-99/4Α, το joystick interface της Atari και βέβαια την Microsoft έκδοση της γλώσσας BASIC ενσωματωμένη στο τσιπάκι της ROM. Το νέο αυτό πρότυπο, φιλοδοξούσε να αποτελέσει το αντίστοιχο των PC στα home computers και ως ένα βαθμό το κατάφερε κατά τη δεκαετία του ’80, αν και όχι παγκοσμίως. Οι MSX computers κυριάρχησαν στην ιαπωνική αγορά, γνώρισαν κάποια επιτυχία στην ευρωπαϊκή, διαδόθηκαν ακόμη και στη Σοβιετική Ρωσία, αλλά στις ΗΠΑ έμειναν στην αφάνεια, με μόνο τη Spectravideo να υποστηρίζει την προσπάθεια.

Δημιουργός του προτύπου MSX θεωρείται ο Καζουχίκο Νίσι, αντιπρόεδρος (τότε) της Microsoft Ιαπωνίας. Εκείνος έφερε σε επαφή τους Ιάπωνες κατασκευαστές με την Microsoft. Στην Ευρώπη το εγχείρημα υποστηρίχτηκε από την Philips και στις ΗΠΑ από την Spectravideo, σε υπολογιστή της οποίας (SV-318/328) βασίστηκε και το πρότυπο. Έως τα τέλη της δεκαετίας του ’80, προστέθηκαν τρεις ακόμη συνθέσεις στη σειρά MSX, τα MSX2, MSX2+ και MSX TurboR. Η υποστήριξη ατόνησε σταδιακά μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’90, οπότε και τα PC αρχίζουν να κυριαρχούν μαζικά και σε οικιακή χρήση.

Βασική σύνθεση MSX

• CPU: Zilog Z80A στα 3,58MHz
• RAM: από 8ΚΒ (συνήθως 32ΚΒ και 64ΚΒ, μέγιστο 128ΚΒ)
• ROM: 32ΚΒ (BIOS + MSX Basic v.1)
• Γραφικά: 16KB VRAM, 256×192 pixels, 16 χρώματα, 32 sprites
• Ήχος: 3 κανάλια

Kατασκευαστές: Spectravideo, Philips, Al Alamia, Sony, Sanyo, Mitsubishi, Toshiba, Hitachi, National, Panasonic, Canon, Casio, Pioneer, Fujitsu General, Yamaha, JVC, Yashica-Kyocera, GoldStar, Samsung/Fenner, Daewoo/Yeno, Gradiente, Sharp/Epcom, Talent

Το πρότυπο MSX βασίστηκε στην πλατφόρμα των home computers με επεξεργαστή Ζ80 της Zilog, με απαρχή τον SpectraVideo SV-318 (που ήταν και ο μοναδικός τύπου MSX home computer με πωλήσεις στις ΗΠΑ). Την προτυποποίηση επεξεργάστηκε μία ιαπωνική εταιρεία, ονόματι ASCII, σε συνεργασία με τη Microsoft, η οποία θα κατασκεύαζε την κοινή γλώσσα Basic για όλα τα συστήματα. Μάλιστα, στην αρχή επικράτησε η φήμη ότι τα αρχικά MSX αντιστοιχούσαν στη φράση «MicroSoft eXtended», ενώ και ο ίδιος ο Μπιλ Γκέις είχε εκφραστεί πολύ θερμά για την επιτυχία του εγχειρήματος. Σύμφωνα πάντως με τον Καζουχίκο Νίσι, δημιουργό του προτύπου, τα αρχικά MSX σημαίνουν «Machines with Software eXchangeability», καθώς, πέρα από την κοινή έκδοση BASIC που μοιράζονταν (αποθηκευμένη στη ROM), όλα τα συστήματα MSX χρησιμοποιούσαν μία κοινή εκδοχή των MS-DOS (MSX-DOS) και CP/M, και βέβαια, όπως ειπώθηκε παραπάνω, διέθεταν πλήρη συμβατότητα σε επίπεδο λογισμικού και παιχνιδιών.

Eπίσημη πρώτη για το MSX, θεωρείται η 27η Ιουνίου του 1983, οπότε κυκλοφορεί ο Toshiba HX-10, ο πρώτος δηλαδή home computer που κάλυπτε και τυπικά το πρότυπο αυτό. Τα MSX στηρίχτηκαν από όλους σχεδόν τους Ιάπωνες κατασκευαστές, μεταξύ των οποίων οι Panasonic, Sony, Toshiba και Yamaha, αλλά και από μεγάλες φίρμες εκτός Ιαπωνίας όπως η Philips και η Daewoo. Εμπορικά δε, σημείωσε μεγάλη επιτυχία σε όλη τη Ν.Α. Ασία, τη Νότια Αμερική, καθώς και σε κάποιες μεμονωμένες αγορές της Ευρώπης, όπως εκείνες της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ολλανδίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τότε Σοβιετική Ένωση αγκάλιασε το εγχείρημα, χρησιμοποιώντας εκτεταμένα τους MSX στα σχολικά δίκτυα υπολογιστών.

Αν και το εγχείρημα ουσιαστικά πεθαίνει το 1988, θα το διαδεχτούν τρεις ακόμη εκδοχές του προτύπου (MSX2, MSX2+και TurboR) έως τα μέσα της δεκαετίας του ’90, οπότε και θα σβήσει ολοκληρωτικά. Σήμερα το πρότυπο αναβιώνει από διάφορους MSX emulators που συνεχίζουν να υποστηρίζονται.

To harware πρότυπο MSX

Η κοινή πλατφόρμα hardware του προτύπου MSX, βασίστηκε σε έναν συνδυασμό του πιο συνηθισμένου υλικού των home computers της εποχής. Πέρα από τον κοινό επεξεργαστή, Ζ80Α, τα MSX computers ενσωμάτωναν chip γραφικών της Texas Instruments, κοινό με εκείνο του TI-99/4A καθώς και παιχνιδομηχανών, όπως οι ColecoVision και Sega SG-1000. Ούτως ή άλλως, τα MSX θεωρούνταν σε μεγάλο βαθμό μία πρόσμιξη υπολογιστή και παιχνιδοκονσόλας. Επίσης, χρησιμοποιούσαν κοινό chip ήχου, το GI AY-3-8910. Αν και τυπικά δεν θεωρείται MSX computer, ο πρώτος οικιακός υπολογιστής που χρησιμοποιούσε ακριβώς την παραπάνω σύνθεση ήταν ο SpectraVideo SV-318. Από εκεί και πέρα, οι MSX computers διακρίνονταν και εμφανισιακά από την παρόμοια διάταξη του πληκτρολογίου, με τα τέσσερα ευδιάκριτα πλήκτρα κατεύθυνσης και τα πέντε διπλά Function Keys.

Ένα χαρακτηριστικό που διακρίνει τους MSX από τους υπόλοιπους οικιακούς υπολογιστές είναι η ύπαρξη υποδοχών για cartridges. Συνήθως οι MSXείχαν δύο τέτοιες υποδοχές και δέχονταν, εκτός από παιχνίδια σε μορφή cartridge και αριθμό περιφερειακών. Τέλος, υπήρξαν αρκετά μοντέλα με ενσωματωμένο floppy disk 3,5» (για δισκέτες των 720KB).

MSX

• CPU: Zilog Z80A στα 3,58MHz
• RAM: από 8ΚΒ (συνήθως 32ΚΒ και 64ΚΒ, μέγιστο 128ΚΒ)
• ROM: 32ΚΒ (BIOS + MSX Basic v.1)
• Γραφικά: 16KB VRAM, 256×192 pixels, 16 χρώματα, 32 sprites
• Ήχος: 3 κανάλια

Kατασκευαστές: Spectravideo, Philips, Al Alamia, Sony, Sanyo, Mitsubishi, Toshiba, Hitachi, National, Panasonic, Canon, Casio, Pioneer, Fujitsu General, Yamaha, JVC, Yashica-Kyocera, GoldStar, Samsung/Fenner, Daewoo/Yeno, Gradiente, Sharp/Epcom, Talent

MSX2

• CPU: Zilog Z80A στα 3,58MHz
• RAM: από 64ΚΒ (128ΚΒ την Ευρώπη, μέγιστο 512ΚΒ)
• ROM: 48ΚΒ (BIOS + MSX Basic v.2 + DiskROM)
• Γραφικά: 128KB VRAM, 512×212 pixels, 16 χρώματα από παλέτα 512 χρωμάτων
• Ήχος: 3 κανάλια

Kατασκευαστές: Philips, Sony, Sanyo, Samsung, Mitsubishi, Victor (JVC), National, Panasonic, Canon, Yamaha, Daewoo/Yeno, NTT, Talent

MSX2+

• CPU: Zilog Z80A στα 3,58MHz (ως και 7,16MHz)
• RAM: 64ΚΒ
• ROM: 64ΚΒ (BIOS + Ext.BIOS + MSX Basic v.3 + DiskROM)
• Γραφικά: 128-192KB VRAM, 512×212 (16 από παλέτα 512), 256×212 (19.268 χρ.)
• Ήχος: 3 κανάλια (με έξτρα chip: FM σύνθεση 15 οργάνων)

Κατασκευαστές: Sony, Sanyo, Panasonic

MSX TurboR

• CPU: R800 στα 7,16MHz (+ Z80A για προς τα πίσω συμβατότητα)
• RAM: 256ΚΒ (μέγιστο 512ΚΒ)
• ROM: 96ΚΒ (BIOS + Ext.BIOS + MSX Basic v.4 + DiskROM)
• Γραφικά: 128-192KB VRAM, 512×212 (16 από παλέτα 512), 256×212 (19.268 χρ.)
• Ήχος: FM σύνθεση (15 όργανα)

Μοντέλα που ξεχωρίζουν

Στo πρότυπο MSX βασίστηκαν δεκάδες μοντέλα οικιακών υπολογιστών που κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του ’80. Αν και τα περισσότερα λίγο ως πολύ ήταν παρόμοια, κάποια από αυτά διέθεταν σπάνια ή και μοναδικά χαρακτηριστικά. Δεν έλειψαν ειδικευμένα μοντέλα για σύνθεση μουσικής και βίντεο, ή ακόμη και portableMSX. Πολλά από αυτά διέθεταν floppy disk drives, άλλα κασετόφωνο, ενώ κάποια ενσωμάτωναν modem ή εκτυπωτή.

Casio PV-7

Το απολύτως βασικό MSXcomputer με ιδιαίτερα συμπαγή σχεδιασμό. 8ΚΒ RAM, 32KB ROM, 16KB VRAM

Hitachi MB-H2

MSX με συμπαγή σχεδιασμό, ενσωματωμένο κασετόφωνο και πτυσσόμενη χειρολαβή για τη μεταφορά του. 64ΚΒ RAM, 32KB ROM, 16KB VRAM

Mitsubishi ML-TS2H

MSX2 με ενσωματωμένο modem. Σπάνιο μοντέλο που κυκλοφόρησε αποκλειστικά στην ιαπωνική αγορά. 64ΚΒ RAM, 48KB ROM, 128KB VRAM

Philips NMS-8280

MSX2 με ξεχωριστή μονάδα που ενσωματώνει δύο floppy disk drives των 720ΚΒ, ψηφιοποιητή βίντεο και έξοδο SCART. Ιδιαίτερα επιτυχημένο στην ευρωπαϊκή αγορά. 128ΚΒ RAM, 64KB ROM, 128KB VRAM

Pioneer PX-7 Palcom

MSX με ενσωματωμένο laser disk στην μονάδα και δυνατότητα ένθεσης γραφικών και ήχου σε ψηφιακά βίντεο. Δείτε σχετικά στο βίντεο αυτό του παιχνιδιού Astron Belt. 64ΚΒ RAM, 32KB ROM, 16KB VRAM

Sony HB-F900

MSX2, κορυφαίο μοντέλο της Sony, με εξωτερική μονάδα AV Creator (ψηφιοποίηση-σύνθεση βίντεο και ήχου) και δυνατότητα ένθεσης γραφικών/ήχου σε ψηφιακό βίντεο. Εκτός των άλλων, ενσωμάτωνε και δύο floppy disk drives των 720ΚΒ. 256ΚΒ RAM, 48KB ROM, 128KB VRAM

Yamaha CX-5M

MSX με ενσωματωμένο MIDI και MIDI interface. Έγινε αγαπητό σε όσους ασχολούνταν με την μουσική σύνθεση. 32ΚΒ RAM, 32KB ROM, 16KB VRAM

Παιχνίδια

Αν και η προτυποποίηση των MSX computers δεν αποσκοπούσε αποκλειστικά στο gaming, αλλά ευρύτερα στην οικιακή χρήση (και ελαφριά επαγγελματική), ένας από τους κύριους ρόλους των home computers ήταν και το παιχνίδι. Άλλωστε, η σύνθεση ενός MSX αποτελούσε κράμα υπολογιστή και παιχνιδομηχανής.

Λόγω της παρόμοιας με τα περισσότερα 8-bit computers της εποχής , υπήρξαν δεκάδες ports στο πρότυποMSX, από τους Spectrum, Commodore 64 και Atari 400/800. Ωστόσο, παρότι οι MSX υπολογιστές ήταν ταχύτεροι από τους περισσότερους 8-μπιτους, ο τρόπος με τον οποίον έκαναν διαχείριση της μνήμης, στην πράξη οδηγούσε σε πιο αργή απόδοση των παιχνιδιών. Μικροπροβλήματα παρουσιάζονταν και στη λειτουργία των πλήκτρων. Όλα αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα, να μην αποκτήσουν τα MSX μεγάλη φήμη στο gaming, παρόλο που υπήρξε σημαντική υποστήριξη, κυρίως από Ιάπωνες κατασκευαστές, της Konami προεξάρχουσας.

Από τους εκατοντάδες τίτλους γιαMSX, σίγουρα ξεχωρίζει η σειρά Metal Gear που αναπτύχθηκε αρχικά το 1987 για το πρότυπο MSX2.

Σύνδεσμοι – Πηγές

• MSXResource Center
• MicrosoftMSX
• MSXInfo Pages
• MSXat M. Fayzullin
• MSXnet (λίστα με όλο το MSXhardware)
• MSXArchives (Αρχεία, Emulators)

.