ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 27 Σεπτεμβρίου 1983, o Ρίτσαρντ Στόλμαν ανακοινώνει, μέσω του Usenet newsgroup «net.unix-wizards«, την πρόθεσή του να δημιουργήσει ένα ελεύθερο λειτουργικό σύστημα, βασισμένο και συμβατό με το UNIX. Το δωρεάν αυτό OS θα ονομαστεί από τον Στόλμαν, GNU. Πιο συγκεκριμένα το μήνυμα ανέφερε:

«Ξεκινώντας την προσεχή «Ημέρα των Ευχαριστιών» θα κατασκευάσω ένα συμβατό με το UNIX λειτουργικό σύστημα που θα ονομάζεται GNU (δηλαδή Gnu’s Not UNIX) και θα το προσφέρω ελεύθερα σε όποιον θέλει να το χρησιμοποιήσει. Μεγάλη ανάγκη για συνεισφορές σε χρόνο, χρήμα, προγραμματισμό και εξοπλισμό. […] Το GNU θα μπορεί να τρέχει προγράμματα φτιαγμένα για UNIX, αλλά δεν θα είναι όμοιο με αυτό. Θα γίνουν όλες οι δυνατές αναβαθμίσεις, βασισμένες στις εμπειρίες μας με τα υπόλοιπα λειτουργικά συστήματα. Συγκεκριμένα, σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε μεγαλύτερα ονόματα αρχείων, αριθμούς έκδοσης αρχείων, σύστημα αρχείων που θα εξασφαλίζει μηδενικά crashes, υποστήριξη ανεξάρτητου terminal και τελικά ένα παραθυρικό σύστημα βασισμένο στη Lisp, ώστε να μπορούν πολλαπλά προγράμματα να μοιράζονται την ίδια οθόνη. Τόσο η C όσο και η Lisp θα χρησιμοποιηθούν για τον προγραμματισμό του συστήματος»

Ρίτσαρντ Στόλμαν

Ο Στόλμαν είχε ως πρωταρχικό στόχο τη δωρεάν διάθεση του GNU, καθώς είχε εκφράσει την ανησυχία του για την εξάπλωση των εμπορικών «κλειστών» εφαρμογών. Έτσι δημιούργησε το Project GNU, αφού πρώτα παραιτήθηκε από το ΜΙΤ (όπου εργαζόταν ως προγραμματιστής) ώστε το Ινστιτούτο να μη διεκδικήσει την ιδιοκτησία του ή παρέμβει στη διάδοσή του ως ελεύθερο λογισμικό. Ο προγραμματισμός του GNU ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1984, ενώ το Μάρτιο του 1985 ολοκληρώνεται το λεγόμενο «Μανιφέστο του GNU«. Εκεί περιγράφεται η φιλοσοφία του λειτουργικού συστήματος, το οποίο εξελίχθηκε από εθελοντές και χρησιμοποιήθηκαν όσο το δυνατόν περισσότερα δωρεάν υποσυστήματα (π.χ. X Window System).

Από αυτό, θα ξεπηδήσει και η δημοφιλής άδεια χρήσης ελεύθερου λογισμικού: GNU General Public Licence (GNU GPL). Η άδεια GPL, που δημιουργήθηκε για τα προγράμματα που έγραφε το Project, δίνει στους κατόχους ενός προγράμματος τα ακόλουθα τέσσερα δικαιώματα, που στην κοινότητα του ελεύθερου λογισμικού είναι γνωστά και ως Τέσσερις Ελευθερίες:

• να τρέξουν ένα πρόγραμμα για οποιοδήποτε λόγο.
• να μελετήσουν τη λειτουργία ενός προγράμματος και να το τροποποιήσουν
• να διανείμουν αντίγραφα του προγράμματος έτσι ώστε να βοηθήσουν τον πλησίον
• να βελτιώσουν το πρόγραμμα και να προσφέρουν τις βελτιώσεις στο κοινό, έτσι ώστε να ωφεληθεί ολόκληρη η κοινότητα

Σήμερα, παραλλαγές του λειτουργικού που χρησιμοποιούν τον πυρήνα του Linux, χρησιμοποιούνται ευρέως.