ΙΟΥΛΙΟΣ 1984 – Παρουσιάζεται στη Μεγ. Βρετανία ο Tatung Einstein TC-01. Ένας αρκετά ισχυρός και πλούσιος σε εξοπλισμό 8μπιτος υπολογιστής και από τους πρώτους -και ελάχιστους- με ενσωματωμένο Disk Drive 3 ιντσών. Παρόλο που ο Einstein κατασκευάζεται από την ταϊβανέζικη Tatung, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε στην Αγγλία, ενώ προοριζόταν για την ευρωπαϊκή αγορά. Αν οι άνθρωποι της Tatung είχαν ένα σαφέστερο στόχο και καλύτερη τιμολογιακή πολιτική, τότε ίσως ο Einstein να μπορούσε να ανταγωνιστεί τον Amstrad CPC που κυκλοφόρησε την ίδια περίοδο, με παρόμοιες προδιαγραφές. Όμως, ο Einstein πέρασε στην ιστορία ως ένας πολύ ενδιαφέρων home computer που απέτυχε λόγω λανθασμένων επιλογών και άτυχων συγκυριών.

Η ταϊβανέζικη Tatung «εισέβαλε» το 1981 στη Μεγ. Βρετανία με επιθετικές διαθέσεις. Η μεγαλύτερη κατασκευάστρια ηλεκτρονικών στην Ταΐβάν, με ιστορία από το 1918, ήταν ήδη εκείνη την εποχή ένας καθιερωμένος παίκτης ειδικά στην αγορά τηλεοράσεων και μόνιτορ. Η είσοδός της στην Αγγλία έγινε για λόγους ευκολίας, καθώς οι ευρωπαϊκοί κατασκευαστές που κατείχαν πατέντες όπως π.χ. για το σύστημα PAL δημιουργούσαν εμπόδια στη χρήση των τεχνολογιών αυτών από εταιρείες της Άπω Ανατολής, οι οποίες παρήγαγαν φθηνότερα προϊόντα. Εξαγοράζοντας προς 1 εκατ. λίρες το εργοστάσιο της Decca στο Μπρίτζνορθ του Σροπσάιρ της Μεγ. Βρετανίας, μπόρεσε να αποκτήσει ευρωπαϊκή ταυτότητα, άρα ευκολότερη πρόσβαση στις πατέντες αυτές. Μέσα σε δύο χρόνια, η Tatung απέκτησε και δεύτερο εργοστάσιο επίσης στο Σροπσάιρ (Τέλφορντ), καθώς και κέντρο εξέλιξης στο Μπράντφορντ του Δυτικού Γιορκσάιρ.

Με βρετανική ταυτότητα πλέον η Tatung, δεν αρκέστηκε στο να επεκτείνει την αγορά της, αλλά θέλησε να πάρει μέρος στην εκρηκτική ανάπτυξη της βρετανικής βιομηχανίας μικροϋπολογιστών. Γιατί όχι άλλωστε; Δοκίμασαν καν και καν και η Tatung είχε και την τεχνογνωσία και τα μέσα και τη δύναμη. H εταιρεία διέθετε ήδη από το 1973 εμπλοκή στο χώρο των υπολογιστών και ειδικότερα στα συστήματα επεξεργασίας κειμένου, ενώ οι εγκαταστάσεις της στην Αγγλία ήταν ικανές να σχεδιάσουν και κατασκευάσουν πλακέτες.

Tatung Einstein TC-01 Κρίση ταυτότητας

Το σχεδιασμό του Einstein τον οργάνωσε ο ίδιος ο επικεφαλής του βρετανικού παραρτήματος της Tatung, Δρ. Γ. Τ. Λιν, με μία ομάδα πέντε μηχανικών. Επικεφαλής της ομάδας ο Ρόι Κλαρκ και απ΄πο τους υπόλοιπους τέσσερις, οι δύο για το software, ένας για το hardware κι ένας ακόμη επιβλέπων της ροής. Το γεγονός ότι μόλις ένας μηχανικός εργάστηκε πάνω στο hardware του υπολογιστή οφείλεται στο γεγονός ότι αφενός μεν χρησιμοποιήθηκαν έτοιμες και δοκιμασμένες λύσεις και αφετέρου υπήρχε ο περιορισμός της αξιοποίησης της υπάρχουσας υποδομής στην κατασκευή πλακετών. Γενικώς, δεν έγιναν καθόλου πειραματισμοί στο υλικό. Αντιθέτως, στο software του Einstein έγινε πολύ περισσότερη δουλειά και κάποια συστατικά του υπήρξαν χρήσιμα και ξεχωριστά (για οικιακό υπολογιστή), χωρίς ταυτόχρονα να ξεφεύγουν από την απλότητα.

Η σύνθεσή του βασιζόταν κατά κύριο λόγο σε εκείνη του πρότυπου MSX, με τον ίδιο επεξεργαστή, τσιπάκια γραφικών και ήχου. Τυχαία, οι προδιαγραφές του πλησίαζαν αρκετά εκείνες του Amstrad CPC 464, ο οποίος κυκλοφόρησε το ίδιο καλοκαίρι με τον Einstein. Η διαφορά είναι ότι το 3 ιντσών disk drive που προσέφερε ως έξτρα η Amstrad, ήταν ενσωματωμένο στον υπολογιστή της Tatung. Το δε λειτουργικό σύστημα ήταν παραλλαγή του CP/M και συμβατό με αυτό.

Ο Δρ. Λιν θέλησε αρχικά να δώσει στο μοντέλο όνομα από κάποιο φρούτο, κάτι ιδιαίτερα «της μόδας» στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Όμως με τα μήλα (Apple), τα μανταρίνια (Tangerine) και τα βελανίδια (Acorn) να έχουν κατακλύσει την αγορά, προτιμήθηκε η πιο συμβατή, αλλά ταυτόχρονα πιο ηχηρή ονομασία Einstein. Κάτι που παρέπεμπε άμεσα στην έννοια της «τεχνολογικής ιδιοφυΐας«, αν και ήταν ορατός ο κίνδυνος να προκαλέσει υπερβολικές προσδοκίες από ένα σύστημα του οποίου η τεχνολογία κουβάλαγε ήδη σχεδόν μία δεκαετία στην πλάτη της.

Οι αιχμηρές γραμμές του συστήματος φέρουν την υπογραφή του βιομηχανικού σχεδιαστή Τζον Λο. Η μεγάλη του επιφάνεια οφείλεται στην ενσωμάτωση του -εξαιρετικά ποιοτικού- switching τροφοδοτικού στο εσωτερικό του. Αυτό έδωσε ταυτόχρονα την ευκαιρία να χρησιμοποιηθεί η ράχη του ως βάση για το μόνιτορ της Tatung. Η γωνία της βάσης και η θέση του πληκτρολογίου ήταν έτσι σχεδιασμένα ώστε η οθόνη να βρίσκεται στην ιδανική απόσταση και γωνία από τα μάτια του χρήστη. Το design του Einstein χάρισε και μία ευρεσιτεχνία στον Λο, για αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό του.

Ο υπολογιστής υλοποιήθηκε στα εργαστήρια της Tatung Μεγ. Βρετανίας στο Μπράντφορντ, ενώ η παραγωγή του εγινε στο εργοστάσιο του Τέλφορντ.

HARDWARE

Η τεχνολογία του Einstein δεν δικαιολογεί το όνομά του, όντας συρραφή από home computers της εποχής. Εξαιρώντας ωστόσο την ύπαρξη disk drive στη βασική σύνθεση, κάτι σπάνιο για οικιακό υπολογιστή, αν και -όπως αναφέρθηκε παραπάνω- η Tatung προσδοκούσε πωλήσεις και σε επαγγελματίες.

Το σύστημα διέθετε 80 ΚΒ μνήμη, εκ των οποίων τα 16 KBδεσμευμένα για τα γραφικά.  Οι προδιαγραφές του ήταν σχεδόν όμοιες με εκείνες των MSX πρώτης γενιάς, διαθέτοντας κοινό επεξεργαστή Zilog Z80A, χρονισμένο λίγο πιο ψηλά στα 4 MHz και συνδυασμό γεννήτριας ήχου AY-3-8910 της General Instrument με τσιπάκι γραφικών TI TMS9129 (νεότερη έκδοση του TMS9918). Κάτι που μεταφράζεται σε 3 κανάλια ήχου των 8 οκτάβων, παλέτα 16 χρωμάτων, μέγιστη ανάλυση bitmap γραφικών 256×192 pixels, καθώς και υποστήριξη 32 sprites σε επίπεδο hardware. Ωστόσο, πέρα από την ομοιότητα σε δυνατότητες, ο Einstein δεν ήταν συμβατός με το πρότυπο MSX. Επιπροσθέτως, ορισμένες λεπτομέρειες στο hardware τον έφερναν ένα σκαλί πιο πάνω από τους MSX.

Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο Eistein δανειζόταν hardware αλλά και φιλοσοφία, από διάφορους υπολογιστές της εποχής εκείνης. Η Tatung δεν στόχευε τα φθηνά εισαγωγικά μοντέλα home computer, όπως για παράδειγμα ο Spectrum ή ο Electron, αλλά τα πιο ισχυρά, πλήρη και ακριβά, τα οποία κατάφερναν να διεισδύσουν και στην επαγγελματική αγορά. Το κυριότερο τέτοιο δείγμα στη βρετανική αγορά ήταν το BBC Micro. Ο υπολογιστής της Acorn είχε επίσης υψηλό αντίτιμο, αλλά η διάδοσή του στα σχολεία της χώρας του εξασφάλιζαν ένα πολύ καλό μερίδιο και στην αγορά. Το κυριότερο όπλο του ήταν η επεκτασιμότητα και σε αυτόν τον τομέα η Tatung ακολούθησε την πρακτική της Acorn. Ο Einstein διέθετε μία πληθώρα θυρών για κάθε χρήση. Πέρα από την παράλληλη τύπου Centronics για εκτυπωτή και τη σειριακή RS232C, υπήρχε και η επονομαζόμενη ως «Tube», η οποία παρείχε σύνδεση στο δίαυλο του συστήματος, λειτουργώντας σαν θύρα επέκτασης.

Εκεί που υπερτερούσε του ανταγωνισμού ο Einstein ήταν στην ύπαρξη αναλογικών και ψηφιακών θυρών γενικής χρήσης. Αφενός μεν η user port παρείχε 8μπιτο κανάλι δύο δρόμων για ψηφιακές συσκευές. Ελεγχόταν από Z80 PIO (Parallel Input-Output) chip. Αφετέρου δε οι δύο αναλογικές τύπου DINείσοδοι μπορούσαν να συνδεθούν με αναλογικά όργανα, όπως π.χ. μετρητές θερμοκρασίας, πίεσης, βολτόμετρα κ.λπ. Συνδυάζονταν με αναλογικοψηφιακό μετατροπέα (ADC – Analog to Digital Convertor). Μία τέτοια δυνατότητα παρείχε ο BBC Micro μόνο ως έξτρα. Οι αναλογικές θύρες χρησιμοποιούνταν και για ισάριθμα joystick. Από εκεί και πέρα στον Einstein μπορούσε να συνδεθεί τηλεόραση ή και μόνιτορ τρίτου κατασκευαστή.  Στον υπολογιστή ήταν ενσωματωμένο κι ένα μικρό ηχείο ισχύος 250mWatt.

Η Tatung ήταν η δεύτερη εταιρεία που τοποθέτησε τη σπάνια διάσταση disk drive των 3 ιντσών σε οικιακό υπολογιστή. Χρονικά, προηγήθηκε της Amstrad κατά ένα εξάμηνο στην ενσωμάτωση του drive στον υπολογιστή. Επιπλέον, ο Einstein μπορούσε να δεχτεί και δεύτερο FDD στο εσωτερικό του χωρίς μετατροπή. Ενώ, μπορούσε να οδηγήσει μέχρι και δύο εξωτερικά drives3,5» ή 5,25». Δυνατότητες αδιανόητες για home computer της εποχής. Το επιλεγμένο drive της Teac επιτύγχανε ταχύτητα μεταγωγής 50 Kbit/sec και μέσο χρόνο πρόσβασης 171 msec. Δεχόταν δισκέτες 3» διπλής πλευράς των 500 ΚΒ, οι οποίες μετά τη διαμόρφωση (format) άφηναν διαθέσιμο χώρο 200 ΚΒ σε κάθε πλευρά.

Παρόλο που η Tatung είχε τη φήμη «φθηνών αποανατολίτικων» κατασκευών, στον Einstein δεν έγιναν παραχωρήσεις. Το σύστημα και φαινόταν και ήταν ποιοτικό. Ήταν περίφημη η σταθερότητα του παλμοτροφοδοτικού του, ενώ τα πλαστικά ήταν κι αυτά ποιοτικά. Ταυτόχρονα παρά τον όγκο του, οι εργονομικές λεπτομέρειες ήταν κι αυτές μοναδικές για τα δεδομένα των οικιακών υπολογιστών.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα το μηχανικό πληκτρολόγιο πλήρους μεγέθους, δεν διέθετε μεν ξεχωριστό αριθμητικό, αλλά υπήρχαν οκτώ προγραμματιζόμενα πλήκτρα. Επιπρόσθετα ο χρήστης είχε άμεση πρόσβαση σε μεγάλο μέρος από τους ειδικούς χαρακτήρες-γραφικά, μέσω του πλήκτρου GRAPH. Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε ότι το σετ των 256 χαρακτήρων χωριζόταν σε96 αλφαριθμητικά ψηφία και 160 «γραφικά». Όλα είχαν δυνατότητα επαναπρογραμματισμού μέσω λογισμικού.

Συνολικά, ο Einstein θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένας πλούσιος 8μπιτος home computer, ανάλογος του BBC Micro, χωρίς να καινοτομεί όμως κάπου. Το κατά πόσο όμως θα μπορούσε να καλύψει και επαγγελματικές ανάγκες είναι κυρίως θέμα software…

TATUNG EINSTEIN TC-01

Επεξεργαστής: 8 bit Zilog Z80A στα 4 MHz Μνήμη RAM/VRAM/ROM: 64 KB / 16 KB / 8 KB (επεκτάσιμη στα 32 KB) Γραφικά: TI TMS9129, 256×192 pixels, 16 χρώματα Ήχος: GI AY-3-8910 PSG, 3 κανάλια, 8 οκτάβες Οθόνη: Έγχρωμη ή μονόχρωμη CRT, 14» (προαιρετικά) Πληκτρολόγιο: μηχανικό QWERTY, 67 πλήκτρων, 8 F-keys Media: 1 ή 2x FDD 3» TEAC (500 KB) Θύρες: RGB, TV-out, RS232C, Παράλληλη, Εξωτερικό floppy disk, 2x Joystick, User port, Tube (bus) OS/Εφαρμογές: MOS, Xtal DOS, Xtal BASIC 4 Διαστάσεις: 43,5×51,5×11,5 εκατοστά

SOFTWARE

Στη βασική του έκδοση, ο Einstein δεν διέθετε τσιπάκι ROM, παρά μία EPROM των 16 KB(προγραμματιζόμενη ROM) με το Firmware και ένα πρόγραμμα ελέγχου του συστήματος, καλούμενο MOS (Monitor Operating System). Ο υπολογιστής εκκινούσε στη γραμμή εντολών του MOS και τόσο το λειτουργικό σύστημα, όσο και οι γλώσσες προγραμματισμού, φορτώνονταν από δισκέτα. Το γεγονός ότι η BASIC δεν ήταν μόνιμα αποθηκευμένη σε κάποιο τσιπάκι ROM, άφηνε ελεύθερες τις επιλογές προγραμματισμού στο χρήστη. Εκτός της στάνταρ Xtal BASIC, προσφέρονταν κι άλλες εκδόσεις, όπως η BBC BASIC, καθώς και εναλλακτικές γλώσσες όπως FORTH, PASCAL κ.λπ. Αυτή η ευελιξία είχε όμως και ένα μειονέκτημα, καθώς το φόρτωμα από τη δισκέτα στη μνήμη, σήμαινε ότι για προγραμματισμό έμεναν ελεύθερα λίγο περισσότερα από 40 ΚΒ, από τα 64 ΚΒ της RAM.

Το πραγματικό ατού -αν και ελάχιστα χρήσιμο στους χρήστες- του Einstein ήταν το βασικό πρόγραμμα ελέγχου MOS. Μέσα από αυτό ήταν δυνατός ο έλεγχος του συστήματος σε επίπεδο μηχανής, αλλάζοντας το περιεχόμενο στα μπλοκ της μνήμης, τους καταχωρητές και τα tracks της δισκέτας. Τέτοια δυνατότητα ελάχιστα συστήματα παρείχαν, αλλά η αδιαμφισβήτητη χρησιμότητά της αφορούσε μόνο προγραμματιστές. Η ειρωνεία είναι ότι ενώ οι developers δεν στήριξαν τον υπολογιστή της Tatung, λόγω ακριβώς της ύπαρξης του MOS, χρησιμοποίησαν τον Einstein για να αναπτύξουν ρουτίνες σε επίπεδο μηχανής για άλλους υπολογιστές, όπως παραδείγματος χάρη κλειδώματα (copy protection) για τον Atari ST και την Amiga.

Το MOS ήταν αποθηκευμένο στην EPROM του Einstein, αλλά οι δύο άλλες βασικές εφαρμογές συνόδευαν το πακέτο σε μορφή δισκέτας. Αναφερόμαστε στο DOS και την BASIC. Και τα δύο σχεδιασμένα από την εταιρεία Crystal Research. Εξ ου και οι τίτλοι Xtal DOS και Xtal BASIC, όπου το πρόθεμα Xtal προφερόταν Crystal.

Το Xtal DOS διαφημιζόταν από την Tatung ως συμβατό με το πλέον διαδεδομένο εκείνη την εποχή λειτουργικό σύστημα για προσωπικούς υπολογιστές, το CP/M. Η αλήθεια είναι ότι με τη βασική σύνθεση του υπολογιστή, ελάχιστες εφαρμογές CP/M μπορούσαν να τρέξουν. Ο ουσιαστικότερος περιορισμός είχε να κάνει με την ανάλυση του κειμένου. Καθώς η Tatung χρησιμοποίησε το τσιπάκι TMS9129 χωρίς άλλες τροποποιήσεις, σήμαινε ότι ο Einstein μπορούσε να απεικονίσει δύο μόνο modes κειμένου. Ένα 32×24 με χαρακτήρες μεγέθους 8×8 pixels κι ένα 40×24 με χαρακτήρες μεγέθους 6×8 pixels. Συνεπώς η μέγιστη πλειονότητα των εφαρμογών για CP/M που έτρεχαν σε 80στηλο κείμενο, απαιτούσαν την προσθήκη εξωτερικής κάρτας. Αυτή ανέβαζε το ήδη αυξημένο κόστος του μηχανήματος περαιτέρω.

Και η έκδοση της BASIC συγκαταλεγόταν ανάμεσα στις καλύτερες του ανταγωνισμού. Θύμιζε πολύ την BBC BASIC τόσο σε δομή, όσο και σε δυνατότητες. Στον πυρήνα της, η Xtal BASIC 4 ήταν μία ακόμη παραλλαγή της πρωταρχικής Dartmouth BASIC. Διέθετε ωστόσο πληθώρα επιπλέον εντολών. Μεταξύ αυτών, εντολές γραφικών (σημεία, γραμμές, ελλείψεις),  ελέγχου των sprites, ήχου και μουσικής. Επίσης, ήταν δυνατή η προσθήκη γλώσσας μηχανής στον κώδικα της BASIC.

Συνεπώς, στο πακέτο του Einstein υπήρχαν όλα όσα περίμενε κανείς από έναν ακριβό home computer. Αλλά για τον επαγγελματία, όπου και στόχευε η Tatung, υπήρχαν σημαντικές ελλείψεις. Θα μπορούσαν να καλυφθούν στη συνέχεια  και ο Einstein να πείσει το απαιτητικό κοινό, αν οι εταιρείες κατασκευής software υποστήριζαν το μηχάνημα. Παρά τον προορισμό του για μικτή του χρήση (οικιακός/προσωπικός υπολογιστής) όμως, η απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία ήταν η υποστήριξη στα παιχνίδια. Κάτι που δεν συνέβη ποτέ.

Η Tatung έκανε πολύ φιλότιμες προσπάθειες να στηρίξει το σύστημά της με κάθε μορφή εφαρμογών. Οι αρχική συνεργασία με την Crystal Research, την Kuma και άλλες μικρότερες εταιρείες, απέφερε εμπρόθεσμα ό,τι χρειαζόταν για το λανσάρισμα του Einstein. Το καλοκαίρι του 1984, στα ράφια των καταστημάτων, δίπλα στον υπολογιστή υπήρχαν άμεσα διαθέσιμοι σχεδόν 50 τίτλοι, εφαρμογών, γλωσσών προγραμματισμού και παιχνιδιών. Όμως δεν υπήρξε συνέχεια. Παρόλο που γενικά ήταν ιδανική η πλατφόρμα για τους developers, επιτρέποντας εύκολα ports από MSX και Spectrum, καμία μεγάλη εταιρεία δεν παρείχε στήριξη στον Einstein.

Τα λιγοστά παιχνίδια του Einstein αποτελούσαν είτε παραλλαγές γνωστών arcades σχεδιασμένων από την ίδια την εταιρεία, είτε μεταφορές από άλλους υπολογιστές με επεξεργαστή Z80. Ο συνολικός αριθμός τους δεν ξεπέρασε τα 120. Το επαγγελματικό λογισμικό, κατά κύριο λόγο κατασκευασμένο από την Kuma, κάλυπτε τις τυπικές ανάγκες ενός γραφείου. Ανάμεσα στις υπόλοιπες εφαρμογές, κυκλοφόρησαν πρόγραμμα δημιουργίας μουσικής, γραφικών και animations, assemblers, γλώσσες προγραμματισμού BASIC, FORTH, PASCAL, LOGO κ.α. Αν και τη λίστα προγραμμάτων του Einstein δεν παρουσίαζε σοβαρές ελλείψεις, η ανάπτυξή τους περιορίστηκε σε μία χούφτα εταιρειών μικρού βεληνεκούς. Το κυριότερο πρόβλημα όμως είχε να κάνει με το μέσο. Καθώς το λογισμικό του Einstein παρεχόταν μόνο σε δισκέτες και μάλιστα 3 ιντσών, η τιμή ακόμη και του απλούστερου προγράμματος ήταν αρκετά τσιμπημένη. Τα παιχνίδια κόστιζαν από 7 έως 15 λίρες, ενώ στις επαγγελματικές εφαρμογές η τιμή σκαρφάλωνε στις 250 λίρες.

SPECULATOR: SPECTRUM EMULATOR

Μία συσκευή που ίσως να βοηθούσε τις πωλήσεις του Einstein, ήταν το Speculator. Ένας εξομοιωτής του ZX Spectrum 48Κ, ο οποίος όμως κυκλοφόρησε πολύ αργά και ήταν κάθε άλλο παρά εύκολος στη χρήση, για να κάνει κάποια διαφορά. Επιπλέον, ήταν ένα από τα ελάχιστα προϊόντα για τον Einstein που δεν κατασκεύασε η ίδια η Tatung. Ο Speculator ήταν μία συσκευή σχεδιασμένη από το χομπίστα μηχανικό Τόνι Μπρούερ και η διάθεσή του έγινε από την Syntaxsoft, προκειμένου να μπορούν να τρέξουν παιχνίδια του Spectrum στον Einstein και τον Memotech MTX, οι οποίοι διέθεταν παρόμοιο hardware. Το κουτί περιείχε δύο custom chips και 2 ΚΒ μνήμης, με σκοπό να εξομοιώνονται οι θύρες και το κύκλωμα γραφικών του Spectrum. Ο Speculator συνδεόταν στη θύρα Tube του Einstein από τη μία και με κασετόφωνο από την άλλη. Ο χρήστης της συσκευής δεν χρειαζόταν να φορτώνει κάθε φορά τα παιχνίδια από κασέτα, αλλά ήταν δυνατή η εγγραφή τους σε δισκέτα.

Κάπου εδώ όμως τελείωναν οι ευκολίες του Speculator. Το εν λόγω περιφερειακό δεν απευθυνόταν σε απλούς χρήστες, καθώς κάθε παιχνίδι του Spectrum απαιτούσε διαφορετική διαχείριση (σε επίπεδο software) για να τρέξει ο loader του προγράμματος. Στο πακέτο του εμπορίου, που κόστιζε 50 λίρες, ο Speculator συνοδευόταν από τρεις δισκέτες με 20 παιχνίδια του Spectrum, για τα οποία είχαν γίνει οι κατάλληλες τροποποιήσεις. Από εκεί και πέρα όμως, είτε ο κάτοχος θα έπρεπε να διαθέτει τις γνώσεις για να περάσει οποιοδήποτε άλλο παιχνίδι του Spectrum στον Einstein, είτε να αρκεστεί στις νέες δισκέτες που θα κυκλοφορούσαν από την Syntaxsoft, με περισσότερα παιχνίδια του Spectrum

Ο «ΑΪΝΣΤΑΙΝ» ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

O Einstein TC-01 παρουσιάστηκε μία εβδομάδα μετά τον Amstrad CPC 464 την άνοιξη του 1984 και κυκλοφόρησε στην αγορά περίπου δύο εβδομάδες αργότερα από τον υπολογιστή της Amstrad, τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς. Κάτι που πιθανότατα έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στην εμπορική του πορεία, όπως θα δούμε παρακάτω. Παρά το τσουχτερό αντίτιμο των 500 λιρών, για το βασικό μοντέλο με ένα disk drive και χωρίς μόνιτορ, η διοίκηση της Tatung ήταν αισιόδοξη. Ο διευθυντής πωλήσεων Μάικλ Μπέιλις ανέφερε στο περιοδικό Home Computing Weekly, τον Μάιο του 1984, ότι ο Einstein μπορεί να ήταν ακριβότερος κατά 100 λίρες από τον ανταγωνιστικό BBC Micro, αλλά αν η Acorn τοποθετούσε τον εξοπλισμό του Einstein τότε η τιμή του υπολογιστή της θα εκτοξευόταν στις 850 λίρες. Συνέκρινε το μοντέλο της Tatung με τον Apple IIe, ο οποίος τότε κόστιζε πάνω από 1.000 λίρες. Το μεγάλο εμπόδιο βέβαια ήταν ο επίσης πρωτοεμφανιζόμενος, πληρέστερος και πολύ φθηνότερος Amstrad CPC 464. Σε ερώτηση του δημοσιογράφου, ο Μπέιλις αρκέστηκε να αναφέρει ότι ο Einstein περέχει περισσότερη ελεύθερη μνήμη στον χρήστη. Τόνισε ότι ο Einstein προοριζόταν για να καλύψει το κενό μεταξύ των οικιακών υπολογιστών των 200 λιρών και των προσωπικών υπολογιστών των 1.000 λιρών. Πίστευε δε ότι ο πρώτος χρόνος κυκλοφορίας, θα έκλεινε με 50.000 πωλήσεις. Η πραγματικότητα όμως τον διέψευσε πανηγυρικά.

Το πρώτο και κύριο που έπληξε τον Einstein ήταν η τιμή του. Οι συγκρίσεις που έκανε ο διευθυντής πωλήσεων της Tatung λίγο πριν το λανσάρισμά του ήταν εκτός πραγματικότητας, διότι αγνοούσαν τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Ο ελέφαντας αυτός δεν ήταν άλλος από την Amstrad. Συγκρινόμενος με τον CPC 664, για να φτάσει στο επίπεδο σύνθεσης -και δυνατοτήτων- του υπολογιστή της Amstrad το κόστος σκαρφάλωνε στις 900 λίρες. Αυτό σημαίνει έγχρωμο μόνιτορ 14» και κάρτα 80 στηλών, ώστε να μπορεί να τρέξει εφαρμογές του CP/M. Δηλαδή τιμή υπερδιπλάσια του ανταγωνιστή του και απειλητικά κοντά στα πιο φθηνά επαγγελματικά PC. Ακόμη όμως κι αν συγκριθεί με τον CPC 464, με τον οποίον κυκλοφόρησαν παράλληλα, συνυπολογίζοντας το κόστος ενός εξωτερικού floppy disk 3», η σύνθεση της Tatung ήταν κατά 300 λίρες ακριβότερη.

Αυτή τη θεμελιώδη διαφορά από τον κύριο ανταγωνιστή της την κατάλαβε πολύ γρήγορα η Tatung. Ενώ προσδοκούσε πωλήσεις 50.000 κομματιών την πρώτη χρονιά και 200.000 ως το τέλος του 1985, αυτές δεν ξεπέρασαν τις 14.000 και μάλιστα 5.000 από αυτά προωθήθηκαν στην Τάιπεϊ ως το τέλος του 1984. Η Tatung προχώρησε σε διορθωτικές κινήσεις πολύ αργά, το καλοκαίρι του 1985. Μείωσε κατά 150 λίρες το βασικό μοντέλο και προσέφερε πακέτο με έγχρωμο μόνιτορ, δεύτερο drive 3» και software αξίας 190 λιρών, προς 500 λίρες. Πλέον όμως δεν είχε το CPC 664 απέναντί της, αλλά τον ακόμη ισχυρότερο, πλουσιότερο σε εξοπλισμό και φθηνότερο CPC 6128 (σ.σ. 400 λίρες με έγχρωμη οθόνη, 128 ΚΒ μνήμη και δύο εκδόσεις του ορίτζιναλ CP/M).

Έπειτα, ο Einstein είχε να αντιμετωπίσει και τις ουκ ολίγες επικρίσεις για θέματα όπως ο μεγάλος του όγκος που δυσκόλευε την τοποθέτησή του στο γραφείο και κυρίως η σε μεγάλο βαθμό ψευδεπίγραφη υπόσχεση για συμβατότητα με το CP/M. Δύο δηλαδή κρίσιμα στοιχεία για το κενό που ήθελε να καλύψει η Tatung στην εισαγωγική επαγγελματική κατηγορία. Ο Einstein TC-01 ήταν πολύ ακριβός για οικιακός υπολογιστής  και με πολλές αδυναμίες για επαγγελματικό σύστημα. Το ότι, λόγω του MOS, έγινε η χαρά του developer (π.χ. χρησιμοποιήθηκε για ports παιχνιδιών από παιχνιδομηχανές σε υπολογιστές με επεξεργαστή Z80), αυτό δεν έφτανε για να του εξασφαλίσει μαζικές πωλήσεις, ούτε καν την αίγλη ενός ικανού προσωπικού υπολογιστή.

Εξίσου ουσιαστικό πρόβλημα με την τιμή ήταν το ότι οι εταιρείες λογισμικού δεν υποστήριξαν τον Einstein. Παρά το γεγονός ότι η πλατφόρμα του ευνοούσε την πρακτική των ports από τα ήδη εμπορικά επιτυχημένα 8μπιτα μοντέλα υπολογιστών, η ανάπτυξη εφαρμογών έμεινε κατά κύριο λόγο στην ίδια την Tatung και μία χούφτα χαμηλής δυναμικότητας εταιρείες. Αναφέρονται περίπου 500 συνολικά τίτλοι κάθε κατηγορίας, αλλά η ποιότητα των περισσοτέρων ήταν απλά οριακή. Είχε δε να αντιμετωπίσει και το ζήτημα της σπάνιας διάστασης της δισκέτας που μεταφραζόταν σε αύξηση της τιμής στο ράφι από 50% ως και 200%, σε σχέση με την κασέτα.

Τέλος, υπάρχει και το ζήτημα της συγκυρίας. Το 1984 ήταν πλέον αργά για την βρετανική βιομηχανία home computer. Η αγορά είχε κορεστεί ήδη από το 1983 και οι μικρότερες εταιρείες άρχισαν να «βαράνε κανόνι». Ακόμη και οι ισχυροί παίκτες, όπως η Sinclair και η Acorn αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα και το απούλητο στοκ τους μεγάλωνε κάθε μέρα. Η «ξενόφερτη» Tatung, παρά τη γενναία προσπάθεια να υποστηρίξει τον υπολογιστή της με λογισμικό και περιφερειακά, ήταν πολύ δύσκολο να επιβιώσει σε αυτό το πλαίσιο. Ούτως ή άλλως, εξαιρώντας την Amstrad, το σύνολο της βρετανικής βιομηχανίας μικροϋπολογιστών δεν βγήκε από την ύφεση.

Από το 1985 και με τις πωλήσεις να κινούνται στο 10% μόλις των προσδοκιών, η Tatung άρχισε να σχεδιάζει τον διάδοχο «Αϊνστάιν» του TC-01, ακολουθώντας και πάλι τα τεχνολογικά μονοπάτια των MSX (αυτή τη φορά του προτύπου MSX2). Οι φήμες για ένα νέο μηχάνημα περιόρισαν ακόμη περισσότερο τις πωλήσεις του υπάρχοντος μοντέλου. Ο Einstein 256 ολοκληρώθηκε πολύ αργά στο τέλος του 1986. Παρά το σχετικό ντόρο στη Μεγ. Βρετανία, η Tatung δεν ήταν πλέον τόσο πρόθυμη να προωθήσει το νέο της home computer. Αρκέστηκε να περιορίσει το κόστος σε στρατηγικά σημεία, να κάνει πιο ξεκάθαρη τη στόχευση στην οικιακή αγορά και να διατηρήσει σε λογικά πλαίσια τον τιμοκατάλογο, παραμένοντας ωστόσο και πάλι οριακά ακριβή. Πλέον η εταιρεία ενδιαφερόταν πολύ πιο σοβαρά για τη νέα ακμάζουσα αγορά των PC συμβατών, αφήνοντας λίγο ως πολύ τον 256 στην τύχη του, σε μία πορεία ακόμη πιο απογοητευτική από τον προκάτοχό του.