ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 02 Ιουνίου 1961, η ΙΒΜ παρουσιάζει ένα μοντέλο μαγνητικού δίσκου που, χάρη σε μία σειρά καινοτομιών, φέρνει την τεχνολογία της αποθήκευσης πολύ κοντά στους σύγχρονους σκληρούς δίσκους. Πρόκειται για την μονάδα αποθήκευσης IBM 1301, η οποία κατασκευάζεται ειδικά για τη σειρά mainframe ΙΒΜ 700/7000. Μόλις έξι χρόνια μετά την εμφάνιση του πρώτου μαγνητικού δίσκου, ο IBM 1301 επιτυγχάνει 2 (+1) ταυτόχρονα τεχνολογικά άλματα: Πολλαπλές κεφαλές: Αντί της μίας κεφαλής των προηγούμενων μοντέλων, ο 1301 διαθέτει μία κεφαλή ανά μαγνητική επιφάνεια (platter), με τη μορφή χτένας, όπως στους σύγχρονους σκληρούς δίσκους. Η νέα αυτή τεχνική μειώνει θεαματικά το χρόνο αναζήτησης, καθώς ο βραχίονας της κεφαλής χρειάζεται πλέον να μετακινείται μεταξύ επιφανειών, ενώ ταυτόχρονα η κεφαλή βρίσκεται κατά κύριο λόγο στο μέσο της επιφάνειας, άρα οι απαιτούμενες μετακινήσεις από περιοχή σε περιοχή μικραίνουν ακόμη περισσότερο.

• Αεροδυναμικές κεφαλές: Μια περαιτέρω επιτάχυνση της ταχύτητας προσπέλασης, αλλά και αύξηση της πυκνότητας δεδομένων, επιτυγχάνεται και από το νέο σχεδιασμό των κεφαλών, χάρη στον οποίο αυτές αιωρούνται σε ένα λεπτό φιλμ αέρα πολύ κοντά στη μαγνητική επιφάνεια (6 μm).
• Κατακόρυφη εγγραφή (perpendicular recording): Τεχνική εγγραφής/ανάγνωσης κατακόρυφα (και όχι ακτινικά) στο platter, η οποία επιτυγχάνει θεαματική αύξηση του όγκου δεδομένων ανά μονάδα επιφάνειας. Αν και στα πρώιμα στάδια της εξέλιξης του ΙΒΜ 1301 υλοποιήθηκε αυτή η τεχνική, στο τελικό εμπορικό μοντέλο εγκαταλείφθηκε. Θα περάσουν πάνω από σαράντα χρόνια έως ότου η κατακόρυφη εγγραφή γίνει εφικτή στους σκληρούς δίσκους του εμπορίου.

Ο ΙΒΜ 1301, ήταν αποτέλεσμα μακροχρόνιας έρευνας στα εργαστήρια, που ξεκινά από τα 1955 με το κωδικό όνομα ADF (Advanced Disk File), έτος κατά το οποίο έγινε η πρώτη επίδειξη λειτουργίας της αεροδυναμικής κεφαλής ανάγνωσης/εγγραφής. Στην τελική του έκδοση, ο 1301 μπορεί να αποθηκεύσει 28 εκατομμύρια χαρακτήρες σε κάθε μονάδα του. Η μονάδα απαρτιζόταν από 20 δίσκους σε ένα σύνολο 40 μαγνητικών επιφανειών, με 250 ίχνη (tracks) ανά επιφάνεια. Στην πράξη αυτό σήμαινε 20 ίχνη ανά εκατοστό και 200 bits/cm. Οι δίσκοι περιστρέφονταν με ταχύτητα 1.800 σ.α.λ. επιτυγχάνοντας ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων της τάξης των 90.000 χαρακτήρων ανά δευτερόλεπτο. Χάρη στις τεχνολογίες που αναφέρθηκαν παραπάνω, η μέση ταχύτητα προσπέλασης δεν ξεπερνούσε τα 180 msec. Για να δώσουμε ένα μέτρο σύγκρισης με τους προηγούμενης τεχνολογίας RAMAC (Random Access Method of Accounting and Control) δίσκους της ΙΒΜ, ένας ΙΒΜ 350 του 1956 που περιστρεφόταν σε ρυθμό 1.200 σ.α.λ. είχε ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων 8.800 χαρ. ανά δευτερόλεπτο και ταχύτητα προσπέλασης της τάξης των 800 msec. Την εποχή εκείνη, μία μονάδα ΙΒΜ 1301 κόστιζε 115 χιλιάδες δολάρια, ή εναλλακτικά 2.100 δολ. ανά μήνα χρήσης με τη μορφή υπενοικίασης. Το μοντέλο αυτό έμεινε στην κυκλοφορία έως το 1970.