ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 25 Φεβρουαρίου 1992, ανακοινώνεται από την DEC ο 64μπιτος επεξεργαστής Alpha 21064. Υπήρξε την εποχή εκείνη ο ταχύτερος επεξεργαστής μονού πυρήνα και χρησιμοποιήθηκε (αυτός και οι διάδοχοί του) σε servers και workstations έως και supercomputers. Γεννήθηκε από το πρόγραμμα PRISM, το οποίο ήταν προσπάθεια της DEC μετάβασης από την τεχνολογία CISC(Complex Instruction Set Computer) των 32μπιτων επεξεργαστών που χρησιμοποιούνταν ως τότε στα συστήματα VAX, στην πιο μοντέρνα και αποτελεσματικότερη RISC στα 64 bit. Ένα εγχείρημα που ξεκίνησε το 1988 και αρχικά δεν στέφθηκε με επιτυχία. Η εμφάνιση όμως των 64μπιτων τεχνολογίας RISC επεξεργαστών SPARC της ανταγωνίστριας SUN, έφεραν σε μειονεκτική θέση τη σειρά VAXstation έως τις αρχές της δεκαετίας του ’90. Οι μηχανικοί της DEC κατάφεραν τελικά στις αρχές του 1992 να ολοκληρώσουν το πρώτο δείγμα των νέων επεξεργαστών Alpha, αντίστοιχης τεχνολογίας, αλλά καλύτερων επιδόσεων και με έναν αρκούντως πρωτοποριακό σχεδιασμό. Στις 25 Φεβρουαρίου του 1992, η DEC παρουσίασε στο κοινό τα πρώτα δείγματα του DEC Alpha 21064. Ενός 64μπιτου RISC επεξεργαστή με 64 καταχωρητές(32 ακέραιοι, 32 κινητής υποδιαστολής) που προοριζόταν για workstations, μεγέθους desktop υπολογιστή. Το πρωτότυπο εκείνο τσιπ ήταν χρονισμένο στα 150 MHz, με την τελική του έκδοση να είναι έτοιμη προς μαζική διάθεση το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς. Μάλιστα, την εποχή εκείνη, ο εν λόγω επεξεργαστής ήταν ο ταχύτερος της κατηγορίας του. Το προϊόν της DEC αποδείχτηκε ιδιαίτερα αποτελεσματικό και δημοφιλές, καθώς -πέρα από την ίδια την DEC- το υιοθέτησαν πολυάριθμες εταιρείες κατασκευής υπολογιστών, ενώ βρήκε μία θέση ακόμη και σε supercomputers. Καθώς ήταν σχεδιασμένοι με γνώμονα το λειτουργικό σύστημα UNIX, οι επεξεργαστές Alpha βρήκαν εφαρμογή σε συστήματα που έτρεχαν GNU/Linux και BSD/UNIX, αλλά χρησιμοποιήθηκαν και σε συνδυασμό με Windows NT, με 32μπιτη προσομοίωση, που όμως έπαψε να υποστηρίζεται από τα Windows 2000 και μετά. Οι επεξεργαστές Alpha, πέρασαν στα χέρια της Compaq μετά την εξαγορά της DEC το 1998. Όμως, επειδή η Compaq υπήρξε παραδοσιακός πελάτης της Intel, ως τις αρχές του 2000, «σκότωσε» τη σειρά Alpha προς όφελος των Itanium. Ως τότε, τον 21064, είχαν ακολουθήσει άλλες τρεις σημαντικές αναβαθμίσεις: 21164 (1995), 21264 (1996), 21364(1998). Η τελευταία εκδοχή επεξεργαστών Alpha, 21464, δεν πέρασε ποτέ πέρα από το στάδιο του πρωτότυπου.

DEC ALPHA 21064

Μνήμη Cache: 16 KB Δίαυλος (Data Bus): 128bit Χρονισμός: 150 MHz Λιθογραφία: 0,75 µm CMOS Καταχωρητές: 32 ακέραιοι, 32 δεκαδικοί κινητής υποδιαστολής Αριθμός Τρανζίστορ: 1.680.000