ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 04 Οκτωβρίου 1903, γεννιέται στo Χάμιλτον της Νέας Υόρκης o Τζον Βίνσεντ Ατανάσοφ (John Vincent Atanasoff). Ο φυσικός και εφευρέτης του πρώτου δυαδικού ψηφιακού υπολογιστή στην ιστορία. Κάτι που του αναγνωρίστηκε πολλές δεκαετίες αργότερα και μετά από δικαστική μάχη, όπου κρίθηκε κατά πόσο ο ENIAC ακολούθησε και επηρεάστηκε στο σχεδιασμό του από τον Atanasoff-Berry Computer.

Ο Τζον Ατανάσοφ έχει βουλγαρογαλλοϊρλανδική καταγωγή, με τον πατέρα του να είναι Βούλγαρος μετανάστης στις ΗΠΑ και ηλεκτρολόγος μηχανικός. Καθώς η μητέρα του ήταν μαθηματικός, από νεαρή ηλικία ο Ατανάσοφ έρχεται σε επαφή με τις θετικές επιστήμες. Φυσιολογική η πορεία του και στο πανεπιστήμιο, ξεκινώντας από τη σχολή τωνηλεκρολόγων μηχανικών στο πανεπιστήμιο της Φλόριντα, από όπου και παίρνει το πτυχίο του με Άριστα. Στη συνέχεια, ο Ατανάσοφ ολοκληρώνει τα μεταπτυχιακά του στα μαθηματικά και το διδακτορικό του στη φυσική. Έτσι, στα 27του ήταν ήδη καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Άιοβα.

Κατά τη διάρκεια του διδακτορικού του ο Ατανάσοφ ήρθε σε επαφή με τους μηχανικούς υπολογιστές της εποχής. Εκεί απέκτησε την περιέργεια σχετικά με το πρόβλημα της επίλυσης μαθηματικών πράξεων με μία πιο γρήγορη και αποτελεσματική μηχανή. Ήταν το 1936 όταν ο Ατανάσοφ για πρώτη φορά άρχισε να ασχολείται με το σχεδιασμό ενός αναλογικού υπολογιστή, ειδικά για την επίλυση γεωμετρικών προβλημάτων. Μία προσπάθεια να επιτύχει ακόμη πιο ακριβείς υπολογισμούς τον οδήγησε στη χρήση ηλεκτρονικών κυκλωμάτων. Έτσι, το 1939, έχοντας λάβει επιχορήγηση ύψους 650 δολαρίων και μαζί με τον μεταπτυχιακό φοιτητή Κλίφορντ Μπέρι, ξεκινά το σχεδιασμό του Atanasoff-Berry Computer ή πιο σύντομα ABC.

Δύο χρόνια αργότερα, τον Ιούνιο του 1941 και λίγους μήνες πριν μπουν οι ΗΠΑ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, o Ατανάσοφ καλεί τον Τζον Μόχλι  στην Άιοβα, για να γνωρίσει από κοντά τον υπολογιστή του από κοντά, καθώς  βρίσκεται εκείνη την εποχή στη φάση του τελικού πρωτότυπου. O ABC δεν ήταν προγραμματιζόμενος, και ήταν σχεδιασμένος αποκλειστικά για την επίλυση γραμμικών εξισώσεων βασιζόμενος στο δυαδικό σύστημα. Ήταν ο πρώτος υπολογιστής που δεν περιείχε ηλεκτρομηχανικά υποσυστήματα για τη λειτουργία του, αλλά αποκλειστικά ηλεκτρονικά. Μάλιστα, η μνήμη του, που βασιζόταν σε κυκλώματα πυκνωτών, δεν διαφέρει στη φιλοσοφία της από τις τύπου DRAM μνήμες που θα εμφανιστούν δεκαετίες αργότερα. Ο ABC ούτε προγραμματιζόταν, ούτε κάλυπτε τις προδιαγραφές Τούρινγκ.

Διάγραμμα του Atanasoff-Berry Computer

Ο Β’ ΠΠ θα γίνει ταυτόχρονα η αιτία να μην ολοκληρωθεί ο ABC, καθώς ο Ατανάσοφ κατατάχτηκε στον αμερικάνικο πολεμικό ναυτικό, και για την κατασκευή του ENIAC από τον Τζον Μόχλι, ο οποίος δεν έκρυψε ότι επηρεάστηκε στο σχεδιασμό από εκείνη τη συνάντηση με τον Ατανάσοφ τον Ιούνιο του 1941. Αν και έως το 1944 οι Ατανάσοφ και Μόχλι θα συναντηθούν πολλές φορές, ο δεύτερος είναι εκείνος που θα καταφέρει να ολοκληρώσει πρώτος έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή γενικής χρήσης, το 1946.

Πολλά χρόνια αργότερα, οι δύο πρωτοπόροι των υπολογιστών θα εμπλακούν σε έναν δικαστικό αγώνα για την αναγνώριση του νόμιμου εφευρέτη του πρώτου ηλεκτρονικού υπολογιστή στην ιστορία. Η δικαιοσύνη θα αποφανθεί ότι ο ENIAC ακολούθησε και επηρεάστηκε στο σχεδιασμό του από τον ABC, ο οποίος και χαρακτηρίστηκε από το δικαστήριο ως ο πρώτος ηλεκτρονικός υπολογιστής. Ήταν 19 Οκτωβρίου του 1973.

Μετά τον πόλεμο, ο Ατανάσοφ θα απασχοληθεί σε διάφορες ερευνητικές θέσεις, πάντα εργαζόμενος για την αμερικάνικη κυβέρνηση. Θα επινοήσει σεισμογράφους και άλλους αισθητήρες έως και το 1960, οπότε αποσύρεται από τα κυβερνητικά πόστα και δημιουργεί την δική του εταιρεία στο Μέριλαντ. Σε αυτήν την περίοδο θα εμπλακεί στο δικαστικό αγώνα μεταξύ Honeywell και Sperry-Rant, σχετικό με τις πατέντες του πρώτου ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Ο Ατανάσοφ πέθανε σε βαθιά γεράματα, το 1995, έχοντας βραβευθεί πολλαπλώς τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στη γενέτειρα χώρα του πατέρα του Βουλγαρία. Ανάμεσα στα άλλα, τιμήθηκε με το ανώτατο αξίωμα της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών, το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνολογίας των ΗΠΑ, αλλά και με βραβείο για την υπηρεσία του στο πολεμικό ναυτικό.

John Vincent Atanasoff