ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 30 Ιανουαρίου 1925, γεννιέται στο Όρεγκον των ΗΠΑ, ο Ντάγκλας Ένγκελμπαρτ (Douglas Engelbart). O Αμερικανός εφευρέτης στου οποίου το έργο οφείλουμε πάρα πολλά για τη σημερινή μορφή και χρήση των προσωπικών υπολογιστών.

Ο Ντάγκλας Ένγκελμπαρτ. πέρασε στην ιστορία ως ο Αμερικανός εφευρέτης του mouse, αλλά στην πραγματικότητα στο έργο του οφείλουμε πολύ περισσότερα για τη σημερινή μορφή και χρήση των προσωπικών υπολογιστών.

O Ντάγκας Ένγκελμπαρτ, σχεδιαστής του πρώτου mouse για υπολογιστές.

Πιθανώς θα παρέμενε ένας απλός τεχνικός, αν δε διάβαζε το 1945 το άρθρο του Βάνιβαρ Μπους,  «As we may think«, όπου έθετε τις βάσεις του υπερκειμένου και των υπερσυνδέσεων. Τότε ο Ένγκελμπαρτ υπηρετούσε σε εγκαταστάσεις ραντάρ του πολεμικού ναυτικού στις Φιλιππίνες, έχοντας διακόψει τις σπουδές του στο πολιτειακό πανεπιστήμιο του Όρεγκον. Οι ιδέες του Μπους προκάλεσαν τόσο πολύ το ενδιαφέρον του Ένγκελμπαρτ, ώστε αμέσως μετά το τέλος της θητείας του στο ναυτικό, επέστρεψε στο Όρεγκον προκειμένου να πάρει το πτυχίο του και στη συνέχεια να εγγραφεί στο Μπέρκλεϊ, όπου ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό, αλλά και το διδακτορικό του στην επιστήμη των υπολογιστών, το 1955.

Την φήμη του ως ένας από τους σημαντικότερους εφευρέτες στο χώρο της πληροφορικής και των υπολογιστών, ο Ένγκελμπαρτ την απέκτησε όσο εργαζόταν στο SRI (Stanford Research Institute) από το 1957. Εκεί, του αποδόθηκαν πάνω από δώδεκα ευρεσιτεχνίες, για την έρευνά του, μαζί με τον ερευνητή (και στενό του φίλο) Χιούιτ Κρέιν στους τομείς της σμίκρυνσης των υπολογιστών και τις μαγνητικές συσκευές. Στο ίδιο ερευνητικό κέντρο, το 1963, ο Ένγκελμπαρτ εφηύρε το ποντίκι (mouse) μαζί με τον μηχανικό Μπριτ Ίνγκλις, στα πλαίσια της εργασίας “Computer-Aided Display Control“. Αν και αρχικά δεν έδωσε μεγάλη σημασία στην υλοποίησή του, μερικά χρόνια αργότερα, και συγκεκριμένα το 1968, το ποντίκι έγινε κεντρικό συστατικό του πρωτοποριακού συστήματος oN-Line System(NLS), επινόησης Ένγκελμπαρτ, του οποίου η παρουσίαση στο SRI

ονομάστηκε Μητέρα όλων των Επιδείξεων.

Ο λόγος είναι πολύ απλός. Το NLS υπήρξε αναμφίβολα ο υπολογιστής που συγκέντρωνε τις περισσότερες πρωτιές στην ιστορία. Μεταξύ αυτών, ο πρώτος με ποντίκι, παραθυρικό και διαδραστικό περιβάλλον χρήσης, δυνατότητα τηλεδιάσκεψης, υπερσυνδέσεις και υπερκείμενα, πολλαπλά εργαλεία ενσωματωμένα στο GUI, υλοποίηση της φιλοσοφίας client-server για χρήση από πολλαπλούς χρήστες δικτυακά και εξ αποστάσεως και πολλά ακόμη. Είναι φανερό ότι ο Ένγκελμπαρτ υπήρξε ήδη από τη δεκαετία του ’60 ο άνθρωπος που σχεδίασε πριν από όλους τον σύγχρονο προσωπικό υπολογιστή, όπως τον γνωρίζουμε από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 έως και σήμερα. Ενδεικτικοί για την πρωτοποριακή σκέψη του Ένγκελμπαρτ είναι ακόμη και οι λόγοι για τους οποίους οι περισσότεροι συνεργάτες του τον εγκατέλειψαν στα τέλη της δεκαετίας του ’70, οδηγώντας όμως -δυστυχώς- και αυτόν στην αφάνεια. Εκείνη την εποχή διαμορφωνόταν με γοργούς ρυθμούς η μορφή του προσωπικού υπολογιστή, στην οποία όμως δεν πίστευε ο ίδιος ο Ένγκελμπαρτ. Από την πλευρά του συνέχιζε να οραματίζεται ένα ευρύτατο δίκτυο υπολογιστών-πελατών (clients) και τη χρήση τους σε επίπεδο συνεργατικό.

Ο Xerox Star, ο πρώτος σύγχρονος προσωπικός υπολογιστής με ποντίκι και γραφικό περιβάλλον χρήσης, υλοποίησε μόνο μέρος όσων ο Νταγκ Ένγκελμπαρτ είχε ήδη παρουσιάσει στην πράξη 14 χρόνια πριν.

Μπορεί αυτό να θυμίζει πολύ την μορφή που παίρνει σήμερα το Διαδίκτυο, ωστόσο εκείνον τον καιρό ήταν αντίθετο με την ιδέα του προσωπικού (και «όλα σε ένα«) υπολογιστή. Από το 1976 και μετά, οι συνεργάτες του τον εγκατέλειψαν λόγω αυτής της έντονης διαφωνίας τους, με τους περισσότερους να βρίσκουν δουλειά στα εργαστήρια PARC της Xerox, όπου κατασκευάστηκε και ο πρώτος προσωπικός υπολογιστής στη σύγχρονη μορφή του. Κανείς όμως δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο Xerox Star υπήρξε σαφέστατα επηρεασμένος από το προηγούμενο έργο του Ένγκελμπαρτ.

Ανάμεσα στα άλλα, ο Ένγκελμπαρτ εργάστηκε και στο ARPANET, δηλαδή στην αρχική υλοποίηση του Διαδικτύου. Από τη δεκαετία του ’80 ως σήμερα, στον Ένγκελμπαρτ αποδόθηκαν δεκάδες βραβεία και διακρίσεις σε ένδειξη αναγνώρισης του συνολικού του έργου. Ξεχωρίζει βέβαια το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνολογίας που του απένειμε ο (τότε) Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, το Δεκέμβριο του 2000, αλλά και το βραβείο Lemelson-MIT που θεωρείται η μεγαλύτερη παγκοσμίως διάκριση για την Εφεύρεση και την Καινοτομία.

O Ένγκελμπαρτ πέθανε στις 2 Ιουλίου 2013, σε ηλικία 88 ετών, από νεφρική ανεπάρκεια.