Η τριάδα υπολογιστών Apple II, Commodore PET και Tandy TRS-80, του 1977, δεν θεμελιώνει απλώς την κατηγορία των προσωπικών υπολογιστών, αλλά σηματοδοτεί και την εκκίνηση μίας νέας μαζικότατης αγοράς. Μίας αγοράς που θα στηριχτεί αρχικά από τους επαγγελματίες και την εκπαίδευση, αλλά πάρα πολύ γρήγορα, ήδη στις αρχές της δεκαετίας του ’80, από τους μαζικούς καταναλωτές. Σχεδόν παράλληλα με τους προσωπικούς υπολογιστές αναπτύσσονται και εξαπλώνονται οι οικιακοί. Δηλαδή φθηνότεροι και με βασικότερη σύνθεση προσωπικοί υπολογιστές που συνδέονται στην τηλεόραση και δίνουν έμφαση στα γραφικά, τον ήχο και βέβαια τα παιχνίδια. Έως το 1982 η αγορά έχει μαζικοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε οι ετήσιες πωλήσεις μετριούνται ήδη σε δεκάδες εκατομμύρια. Το 1984 μάλιστα σκάει η πρώτη φούσκα, καθώς εκατοντάδες νέα μοντέλα από «μικροσκοπικές» εταιρείες κατακλύζουν μία ήδη κορεσμένη αγορά που δεν μπορεί να απορροφήσει κι άλλες συσκευές, με αποτέλεσμα να παραμείνουν τεράστια στοκ στις αποθήκες.

Τα πρώτα χρόνια και έως την επικράτηση του προτύπου IBM-PC στα μέσα της δεκαετίας του ’80, τα μοντέλα και οι οικογένειες μοντέλων των προσωπικών/οικιακών υπολογιστών ακολουθούσαν ένα είδος μοναχικού δρόμου. Πέρα από το πρότυπο MSX, που ούτως ή άλλως ευελπιστούσε να αποτελέσει το αντίστοιχο του IBM-PC στα home computers, και να υιοθετηθεί από δεκάδες κατασκευαστές, οι υπόλοιποι υπολογιστές αποτελούσαν ξεχωριστές συνθέσεις με ηλεκτρονικά σχεδιασμένα από τις εταιρείες κατασκευής τους. Στην καλύτερη περίπτωση εμφάνιζαν συμβατότητα με τους προκατόχους τους ή με άλλους υπολογιστές της ίδιας εταιρείας.

Έτσι φτάνουμε λοιπόν στο αντικείμενο της συλλογής μας, που δεν είναι άλλο από το ΤΟΡ 10 των πωλήσεων οικιακών και προσωπικών υπολογιστών (εκτός ΙΒΜ-PC) όλων των εποχών. Μία λίστα που έχει νόημα έως τα τέλη των 80s, το σημείο δηλαδή εκείνο που η αγορά των συμβατών IBM-PC θα εκτοπίσει άπαξ διά παντός τα «μοναχικά» μοντέλα και τελικά θα οδηγήσει στην πτώχευση δεκάδες εταιρείες που δεν θα μπορέσουν να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα. Έως τότε, έχει ήδη προλάβει να χτίσει την τεράστια επιτυχία του, που παραμένει έως και σήμερα ανεπανάληπτη, το θρυλικό μοντέλο Commodore 64. Υπολογιστής που, με πωλήσεις της τάξης των 15 εκατομμυρίων, παραμένει έως και σήμερα το πιο εμπορικά επιτυχημένο (μοναδικό) μοντέλο όλων των εποχών.

1. Commodore 64 (1982-1994): 13 έως 17 εκατομμύρια  πωλήσεις

Commodore 64: 8μπιτος οικιακός υπολογιστής βασισμένος στον MOS 6510 και στο τσιπ γραφικών VIC-II.
Βασική Σύνθεση: κύρια μονάδα-πληκτρολόγιο. Αρχική τιμή:595 δολάρια
Μοντέλα: C64, SX64, C64C

2. Apple II* (1977-1993): 5 έως 6 εκατομμύρια  πωλήσεις

Apple II: Οικογένεια 8μπιτων και 16μπιτων προσωπικών υπολογιστών με επεξεργαστές MOS και Motorola. Ο πρώτος προσωπικός υπολογιστής με έγχρωμα γραφικά.
Βασική Σύνθεση: κύρια μονάδα-πληκτρολόγιο. Αρχική τιμή:1.298 δολάρια
Μοντέλα: Apple II, II Plus, III, III Plus, IIc, IIe, IIGS

3. MSX* (1983-1995): 5 εκατομμύρια  πωλήσεις**

MSX: Πρότυπο 8μπιτων οικιακών υπολογιστών βασισμένο στο τρίπτυχο επεξεργαστής Zilog Z80, τσιπ γραφικών TI TMS9918 και ήχου General Instrument AY-3-8910.
Βασική Σύνθεση: Ανάλογα με τον κατασκευαστή. Αρχική τιμή: Ανάλογα με τον κατασκευαστή.
Μοντέλα: 3 βασικά πρότυπα (MSX, MSX2, MSX3) και δεκάδες κατασκευαστές

4. Sinclair ZX Spectrum (1982-1992): 5 εκατομμύρια πωλήσεις

ZX Spectrum: 8μπιτος οικιακός υπολογιστής, βρετανικής κατασκευής, βασισμένος στον Zilog Z80. Ο πιο επιτυχημένος της ευρωπαϊκής αγοράς.
Βασική Σύνθεση: κύρια μονάδα-πληκτρολόγιο. Αρχική τιμή:125 λίρες
Μοντέλα: Spectrum 16, Spectrum 48, Spectrum 128, Spectrum +, Spectrum +2, Spectrum +3

ffff

5. Amiga* (1985-1997): 4,8 εκατομμύρια  πωλήσεις

Amiga: Οικογένεια προσωπικών υπολογιστών, με επεξεργαστές 16-32bit MC680x0
Βασική Σύνθεση (Α1000): κύρια μονάδα, πληκτρολόγιο, floppy disk drive. Αρχική τιμή (Α1000): 1.295 δολάρια
Μοντέλα: Α1000, A2000, A500, A2500, A1500, CDTV, A3000, A600, A1200, A4000

6. Atari 8bit* (1979-1992): 4 εκατομμύρια  πωλήσεις

Atari 8bit: Σειρά οικιακών υπολογιστών με επεξεργαστή MOS 6502
Βασική Σύνθεση: κύρια μονάδα-πληκτρολόγιο. Αρχική τιμή:550 δολάρια (Atari 400)
Μοντέλα: 400, 800, 1200XL, 600XL, 800XL, 1400XL, 1450XLD, 65XE, 130XE

7. Commodore 128 (1985-1989): 4 εκατομμύρια  πωλήσεις

Commodore 128: 8μπιτος οικιακός υπολογιστής βασισμένος στον MOS 8502 (μετεξέλιξη του 6510) και στο τσιπ γραφικών VIC-II.
Βασική Σύνθεση: κύρια μονάδα-πληκτρολόγιο. Αρχική τιμή:300 δολάρια
Μοντέλα: C128, C128D

8. Amstrad CPC (1984-1990): 3 εκατομμύριαπωλήσεις

Amstrad CPC: 8μπιτος «all-in-one» οικιακός υπολογιστής, βρετανικής κατασκευής, με επεξεργαστή Zilog Z80 και τσιπ ήχου General Instrument AY-3-8912
Βασική Σύνθεση: κύρια μονάδα, κασετόφωνο, μόνιτορ. Αρχική τιμή: 250 λίρες
Μοντέλα: CPC464, CPC664, CPC6128, CPC472, 464plus, 6128plus

9. TI-99/4A (1981-1984): 2,8 εκατομμύρια  πωλήσεις

TI-99/4A: O πρώτος 16μπιτος οικιακός υπολογιστής, με επεξεργαστή TI TMS9900 και τσιπ γραφικών TI TMS9918.
Βασική Σύνθεση: κύρια μονάδα-πληκτρολόγιο. Αρχική τιμή:525 δολάρια
Μοντέλα: TI-99/4A

10. Atari ST* (1985-1993): 2 εκατομμύρια  πωλήσεις

Atari ST: Οικογένεια 16/32bit προσωπικών υπολογιστών, με επεξεργαστές MC680x0
Βασική Σύνθεση: κύρια μονάδα-πληκτρολόγιο, οθόνη, floppy disk drive, ποντίκι.
Αρχική τιμή: 799 δολάρια
Μοντέλα: 520ST, 520STM, 520STFM, 1040STF, 1040STFM, Mega ST, 520STE, 1040STE, Mega STE, STacy, ST Book

* οικογένεια υπολογιστών
** στην Ιαπωνία

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

• Επίσημα στοιχεία για τις πραγματικές πωλήσεις, ειδικά για τις οικογένειες υπολογιστών, δεν υπάρχουν και οι πηγές είναι πολυάριθμες. Η κατάταξη όμως δεν θα άλλαζε σημαντικά. Σημειωτέον, κάποια από τα μοντέλα του ΤΟΡ 10 απέκτησαν «κλώνους» με εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια πωλήσεις. Αυτές δεν συνυπολογίζονταιστους αριθμούς.
• Αν και προφανώς δεν είναι σωστό να συγκρίνονταιοικογένειες υπολογιστών με μοναδικά μοντέλα, στην πραγματικότητα αυτό αναδεικνύει την επιτυχία των τελευταίων. Μόνος του ο Commodore 64 έκανε πωλήσεις όσο αθροιστικά οι τρεις επόμενοι της λίστας. Ο ένας εκ των οποίων μάλιστα το πρότυπο MSX, το αντίστοιχο δηλαδή των IBM-PC στους οικιακούς υπολογιστές, με εκατοντάδες μοντέλα από δεκάδες διαφορετικούς κατασκευαστές.
• Η Commodore σάρωσε τις πωλήσεις τη δεκαετία του ’80. Στους δέκα υπολογιστές της λίστας, οι τρεις είναι κατασκευής Commodore και από αυτούς, οι δύο μοναδικά μοντέλα. Ο μεν C64, το μοναδικό μοντέλο με τις περισσότερες πωλήσεις όλων των εποχών. Ο δε C128, το μοντέλο με τις περισσότερες αναλογικά πωλήσεις (4 εκατ. σε μόλις 4 χρόνια κυκλοφορίας). Αθροιστικά, οι τρεις παρουσίες της Commodore (C64, C128, Amiga) ξεπερνούν τα 20 εκατομμύρια πωλήσεις.
• Στο κλαμπ του 1.000.000 πωλήσεων, που δεν χώρεσαν στη λίστα του TOP 10, περιλαμβάνονται οι BBC Micro (1,5 εκατ.), Sinclair ZX81 (1,5 εκατ.), Tandy TRS-80 (1,5 εκατ) και Commodore VIC-20 (1 εκατ.). Μάλιστα, ο τελευταίος υπήρξε και ο πρώτος υπολογιστής που έσπασε το φράγμα του 1 εκατ. πωλήσεων.
• Ο υπολογισμός των πωλήσεων των MSX είναι πρακτικά αδύνατος. Τα συμβατά μοντέλα δεν γνώρισαν επιτυχία στις ΗΠΑ, αλλά κατέκτησαν την ιαπωνική αγοράκαι σημείωσαν αξιόλογη πορεία στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, τη Βραζιλία, αλλά και την πρώην ΕΣΣΔ. Γνωρίζουμε ότι οι πωλήσεις στην ιαπωνική αγορά, που ξεπερνούν και κάθε άλλη αγορά του κόσμου στα MSX, είναι της τάξης των 5 εκατ. Αν συνυπολογίζονταν και οι υπόλοιπες χώρες, ενδεχομένως το πρότυπο να βρισκόταν στη δεύτερη θέση, πάνω από τους Apple II.
• Οι Apple II αποδείχτηκαν η μακροβιότερη οικογένεια προσωπικών υπολογιστών. Απαρτιζόμενη από επτά βασικά μοντέλα και περνώντας από τα 8 bits του MOS 6502 στα 16 bits του WDC 65816, επιβίωσε για 15 ολόκληρα χρόνια, από το 1977 έως το 1992. Το μοναδικό 16μπιτο μέλος της σειράς, το εξαιρετικών δυνατοτήτων IIGS του 1986, ξεπέρασε από μόνο του τα 1,2 εκατ. πωλήσεις.
• Μία ξεχωριστή περίπτωση ειδικευμένων υπολογιστών, που δεν μπήκαν στη λίστα, ήταν η σειρά PCW της Amstrad. Προσωπικοί υπολογιστές αποκλειστικά για γραφειακή χρήση, με έμφαση στην επεξεργασία κειμένου. Για την ιστορία, ήταν η πιο επιτυχημένη σειρά υπολογιστών Amstrad (πέρα από τα PC), με 8 εκατ. πωλήσεις από το 1985 έως το 1998.
• Ο λόγος που δεν μπήκαν στη λίστα οι IBM-PC συμβατοί είναι προφανής. Πολύ απλά δεν θα είχε κανένα νόημα. Το πρότυπο αυτό υπερκέρασε ήδη από το 1985 τον ανταγωνισμό και πριν φύγει η δεκαετία του ’80 μονοπωλούσε την παγκόσμια αγορά. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 και έως σήμερα, πρακτικά δεν υφίσταται ανταγωνισμός, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα που ακολουθεί. Να σημειωθεί ότι στις ημέρες μας πωλούνται 350 εκατομμύρια προσωπικοί υπολογιστές ετησίως.